dinsdag 17 juli 2018

Recensie: Aantekeningen over het verplaatsen van obelisken - Arjen van Veelen

Natuurlijk is dit geen eeuwenoud handboek. Het is een roman waarin de hoofdpersoon het verlies probeert te verwerken van zijn vriend Tomas, die een voorbeeld voor hem was als wijsgeer en schrijver.

In een interview voor VPRO Boeken vertelde Arjen van Veelen dat de Tomas uit het boek niet precies dezelfde is als de plotseling overleden schrijver Thomas Blondeau. Ja, hij had zijn personage wel op hem gebaseerd, maar door de kleine mutatie in zijn naam kon hij zichzelf meer vrijheid permitteren tijdens het schrijven. Wel jammer dat de naam 'Thomas Blondeau' in de roman opduikt op een screenshot van een Teletekstpagina. Dat is dan echt onverklaarbaar in het verhaal.

Alexandrië 

In de roman zien we afwisselend het heden en het verleden voorbijkomen. In het heden reist de hoofdpersoon af naar Alexandrië. Tijdens het lezen heb je voor jezelf ongeveer wel een idee waarom hij daar is al blijkt er aan het eind een specifiek doel te zijn. Door de matige aanwezigheid van spanning valt die bedoelde verrassing waarschijnlijk wat tegen. Niet dat dat erg is, want je zat er dus toch niet per se op te wachten. In de hoofdstukjes waar het verleden wordt beschreven leer je Tomas kennen. In dat verleden leeft hij dus nog. Je leert hem kennen als een waardevolle, inspirerende, misschien wel eigenzinnige vriend. Doordat je zelf Tomas lijkt te leren kennen, komt de drang tot overdenking en verwerking zeer goed over. Echt een goede prestatie.

Wegwerpcamera

Wat opvalt, is dat er foto's in de roman staan. De meeste zijn gemaakt met een wegwerpcamera volgens de verteller. Ook komen er screenshots van filmpjes of afbeeldingen uit boeken voor. De afbeeldingen zijn misschien niet per se nodig, maar ik denk dat ze over het algemeen wel worden gewaardeerd door de lezer. De meeste dan. Ik wil een uitzondering maken voor bijvoorbeeld de eerste foto van een vliegtuigvleugel. Het gaf bij mij het suffe gevoel van het terugkijken van vakantiefoto's en het besef dat je steeds weer begint én eindigt met tegenvallende vliegtuigraamfoto's. De maker is er op het moment van creatie vol van, maar de kunstbeschouwer doet het niets.

Euforie bij een rouwbericht

Het boek bevat veel weetjes, heel interessante ook. Er komt veel wijsheid van en over de klassieken in het werk voor en het hoofdstuk dat mij het meeste aanspreekt, was dat van pagina 140 tot 144, beginnend met "De flits van euforie die ik zelf had gevoeld toen ik hoorde van zijn dood bleef me later nog lang bezighouden." Dat hoofdstuk gaat over de zucht naar spannende nieuwtjes, over de schaamteloosheid van de social media-gebruiker, over de oppervlakkige aandacht voor elkaar via Facebook. Arjen vat hier de koe bij de horens. Je zou het eens na moeten lezen.

Door alle wijsheden, doordat er veel gebeurt, door de noodzaak van het schrijven die je voelt, door de interne inhoudelijke samenhang en doordat de schrijfstijl prima is (gewoon goed, geen slordigheden, geen schoonschrijverij) vind ik dat deze roman eigenlijk de ANV Debutantenprijs had mogen winnen.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten